Vanavond publiceerden we een voorproefje uit De Kever en De Koning van Thibau Vande Voorde op Pulp deLuxe, een graphic novel waarin ons niet zo fraaie Koloniale verleden nog eens opgerakeld wordt. De afgelopen maanden pendelde Thibau dan ook tussen het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika en het Marc Sleen Museum waar hij in De Knalgele Kubus aan zijn debuut kon werken dat sedert afgelopen week in de boekhandel te vinden is.

door Bruno Willaert

Wat moet de lezer weten over jou?
In 2019 voltooide ik mijn opleiding Beeldverhaal aan de LUCA School of Arts te Brussel. Momenteel volg ik daar een lerarenopleiding in de Beeldende Kunsten en werk ik wekelijks in de recent opgestarte Knalgele Kubus. Deze incubator voor jonge stripauteurs in het Marc Sleen Museum werd ook het atelier voor de herwerking van mijn masterproef De Kever en de Koning. Deze psychologische verkenning van het Belgische koloniaal verleden is mijn debuut.

Ik zie Joseph Lippens passen in het rijtje van Godfried van Bouillon, Leopold II en Léon Degrelle.

Je boek De Kever en de Koning dat afgelopen week verscheen (en waarvan de inleiding vanavond te bewonderen is op Pulp deLuxe) was oorspronkelijk je masterproject bij LUCA School of Arts Brussel in 2019. Hoe ben je tot dit verhaal gekomen?
Ik heb het nogal voor verhalen die draaien rond de hybris-gedachte uit de Oudgriekse literatuur: een figuur die aan zijn grootheidswaanzin ten onder gaat. Daarnaast heb ik een grote interesse in de wereldgeschiedenis. Het verleden spreekt tot de verbeelding, en ik geloof steevast dat een mens zijn huidige positie in de wereld niet kan begrijpen zonder zich enigszins in het verleden te hebben verdiept. Ik vond dat de droom van Koning Leopold II, om een persoonlijke kolonie in Afrika te bezitten, die twee interesses mooi samenvat. Het fenomeen van de Congo-Vrijstaat leek bij gevolg een evident kader voor het verhaal dat ik zou vertellen.

 

Intussen was er ook de Black Lives Matter beweging dat je verhaal brandend actueel maakte. Was dat ongewild een meevaller voor jou?
Dat de Black Lives Matter beweging momenteel speelt in de actualiteit, is uiteraard mooi meegenomen. Langs de andere kant is het zeker niet het geval dat dit verhaal vanuit een maatschappijkritische optiek is ontstaan. Mensen mogen mijn verhaal naar believen interpreteren, maar ik zou mijn creatie nooit louter in functie van een sociale boodschap willen laten gelden. Daarmee zou ik onttrekken aan de universelere interpreteerbaarheid van het werk, denk ik.

Tijdens het tekenwerk wenste ik wel meermaals dat ik met een vingerknip in het evenaarswoud kon belanden.

Het is onvermijdelijk om niet aan Heart of Darkness van Joseph Conrad te denken bij jouw boek, maar de cover verwijst wel duidelijk naar de filmaffiche van Fitzcarraldo van Werner Herzog. Ergens in het begin van het verhaal zie je immers ook nog Afrikanen een boot door de jungle sjouwen. Wat waren jouw inspiratiebronnen?
Dat het oeuvre van Werner Herzog mij inspireert, steek ik niet onder stoelen of banken. Zoals je hebt opgemerkt, zijn al de referenties naar Fitzcarraldo zeer expliciet. Ook Lope de Aguirre, het titelpersonage uit Herzog’s Aguirre, der Zorn Gottes, is impliciet en expliciet aanwezig in mijn verhaal. De vermetele overmoed van de mens die in eigenwaan verstikt en er aan ten onder gaat, wordt in beide films briljant vertolkt door Klaus Kinski. Zijn temperamentvolle karakter en voorkomen werden ook het model voor de hoofdfiguur van mijn strip, Joseph Lippens.

 

Er heeft wel degelijk een Joseph Lippens geleefd die in 1892 vermoord werd in Kongo, maar jouw versie is volledig fictief?
Van de bestaande Joseph Lippens heb ik, voor zover ik weet, enkel de naam gebruikt. Na het maken van mijn boek kwam ik toevallig te weten dat er in Arsène Schrauwen ook een oude koloniaal met de naam Lippens figureert. Een volledig onberekende knipoog naar Olivier Schrauwen, zo blijkt.

Zoals vermeld is mijn Lippens vooral gebaseerd op Kinski. Maar ook enkele Belgische historische figuren gekleurd door hun buitenproportionele ambities inspireerden. Ik zie Joseph Lippens passen in het rijtje van Godfried van Bouillon, Leopold II en Léon Degrelle.

Achteraan het boek staat dat je je voor de authenticiteit liet inspireren door fauna en maskers van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Was je een frequent bezoeker van het Afrikamuseum de afgelopen jaren?
Eigenlijk ben ik er slechts drie keer geweest. Eenmaal toen ik een kind was, nog voor de renovatie. Tijdens mijn master opende het vernieuwde museum net haar deuren. Toen ben ik mij er nog twee keer een hele dag gaan documenteren. Het was trouwens ook een dankbare bron voor mijn scriptie. Die schreef ik namelijk over het gebruik van talen die je niet kent in een stripverhaal. De meer dan tweehonderd talen die in Congo worden gesproken, waaronder het Lingala dat in mijn strip voorkomt, worden in het museum uitvoerig behandeld.

 

Zoals je zelf zegt in je boek: Leopold II heeft nooit zelf een voet in Centraal-Afrika gezet. Ben je er zelf al geweest?
Zelf heb ik nog nooit een voet in Afrika gezet. Tijdens het tekenwerk wenste ik wel meermaals dat ik met een vingerknip in het evenaarswoud kon belanden. Niet evident, om die onwaarschijnlijke verscheidenheid aan flora op je blad te krijgen. Soms verwordt mijn regenwoud uitdrukkelijk tot een groene muur die de personages insluit en hun psychologie op de voorgrond laat treden. Als ik me ter plaatse had kunnen documenteren had ik de natuur, naar mijn gevoel, soms een grotere rol kunnen toekennen.

(lees verder onder de afbeelding)

Ben je al Leopold II-beelden gaan besmeuren?
Het ritueel besmeuren van een standbeeld als effigie van het koloniale kwaad is niet aan mij besteed. Gepassioneerd door de geschiedenis zijnde, hoop ik dat zijn beeltenis in het straatbeeld blijft. Op die manier komen mensen in contact met het verleden en kunnen ze op zelfstandige manier aan meningsvorming doen.

Wat mogen we nog verwachten van jou in de toekomst?
De komende maanden werk ik normaal gesproken aan een nieuw project in de Knalgele Kubus. Ik las onlangs in een studie, dat vooral geïllustreerde kinderboeken en epidemie verhalen het momenteel goed doen. Ik deins er dus niet voor terug om mijn geluk in wat literair commerciëlere oorden te gaan beproeven!

 

De Kever en De Koning van Thibau Vande Voorde is verkrijgbaar bij Oogachtend »

De Kever en De Koning (teaser) op Pulp deLuxe »
Profiel Thibau Vande Voorde »

---