Vorige week kon je nog het bijzondere Bloednuchter van Maaike Beuten lezen op Pulp deLuxe. In de laatste verhoor aflevering van deze jaargang maken we kennis met haar en haar voorliefde voor typografie.

door Bruno Willaert.

Wat moet de lezer weten over jou?

Ik ben grafisch ontwerper, lesgever en tekenaar. Ik ben bezeten door letters en gefascineerd door manuele drukprocessen. Ik hou van houtskool zwart en prefereer asymmetrie boven symmetrie. Mijn esthetiek is ongepolijst, zonder drop shadow. Ik verzamel onlogische wist-je-datjes uit de kunstgeschiedenis. Ik geef les aan Erasmushogeschool Brussel, waar ik studenten de basisprincipes van grafisch ontwerp leer.

Met de keuze van een font kan je een toon bepalen, die iedereen onbewust begrijpt.

Vorige week publiceerden we Bloednuchter op Pulp deLuxe, een kortstrip over een vernissage met fruitsapjes, over ongemakkelijke gesprekjes, over Gutenberg, … maar het belangrijkste is dat je geen gezichten ziet in je strip, ook niet van Gutenberg zelf. Wat bracht je tot dit verhaal?

Ik heb gestudeerd aan het Plantin Instituut voor Typografie in Antwerpen en daar genoot ik van de historische verhalen. Daar startte ik mijn verzameling met verrassende weetjes, met een onlogisch kantje. Ik verzamelde ze in mijn schetsboek, dat moet ik meteen doen, want na een week vind ik het meestal een stuk minder verrassend. Papier, lees perkament, kon vroeger nooit groter zijn dan een schaap?! Bloednuchter is doorspekt met zo’n wist-je-datjes.

 

Ik ben opgegroeid in Brugge tussen de Vlaamse primitieven. Het boeit me hoe symboliek werkt en hoe we tot bepaalde stereotypen komen. Ik vermijd heel vaak gezichten in mijn tekeningen, omdat ik er nooit tevreden over ben. Ze werken te beperkend of bevestigen vaak clichés. In dit verhaal komt het goed uit, we hebben niet meer nodig dan een baard, dat met een touwtje vastgemaakt wordt aan het hoofd.

Waar haal je doorgaans je inspiratie?

Alles wat ik teken, zijn observaties vanuit de realiteit en ontstaat in mijn schetsboek, ik heb weinig fantasie. Vorig jaar ging ik drie dagen gaan observeren in het Groeningemuseum in Brugge. Ik was vooral gefascineerd door de zaalwachters die acht uur per dag naast een schilderij zitten. Sommigen konden ieder detail beschrijven en beschermden het met al hun liefde. Anderen hadden de papegaai die mee op de schoot van de Madonna zit, in een werk van Van Eyck, nog nooit opgemerkt.

 

Ik teken altijd in zwart-wit, typografie is voor mij wat kleur voor veel tekenaars is. Met de keuze van een font kan je een toon bepalen, die iedereen onbewust begrijpt. Een letter als de Mistral (zie afbeelding) wordt door veel (vormgevers?) als lelijk ervaren. Maar van zodra je hem gebruikt beland je in een kapsalon, een tekenfilm of los in de jaren negentig. Ik ben mijn handschrift aan het trainen op die nonchalante prachtige Mistral letter. Letters kunnen zo mooi zijn.

Ik haal ook veel inspiratie door samen te werken in artistieke projecten met mensen uit diverse leefwerelden. Sociaal artistieke projecten zijn vaak onvoorspelbare trajecten met veel variabelen, lessen in het leven en midden in de realiteit. Maar ook mijn Brusselse studenten, Generation Z, inspireren mij en houden me scherp.

Onlangs werkte je ook mee aan Woordenvloed, een boek over kinderliedjes met anderstalige jongeren, in samenwerking met De Batterie. Wat kan je daarover kwijt?

We maakten met vijftig jongeren uit Nieuwpoort en Veurne een ABCdaire en een boek voor beginnende lezers. Het vertrekpunt waren kinderliedjes uit hun land van herkomst, waar ze een specifieke herinnering mee hadden. Het is een verzameling met liefdesliedjes, volksliederen maar ook strijdliederen en opvallend veel liedjes over gemis.

 

Ik ben altijd voldaan als ik met OKAN jongeren werk. Het is een uitwisseling met veel lagen. In de ABCdaire hebben ze één woord uit het lied gekoppeld aan een letter. Dat woord hebben ze gekoppeld aan een visuele eigenschap. Bijvoorbeeld: het woord Schipper > dik. De S moesten ze dus dik gaan tekenen. Gewoon heel leuk en zonder het goed te beseffen zijn we bezig met taal. De illustraties maakten ze ook allemaal zelf en vertaalden ze in een grafische techniek. Ik sta er altijd van te kijken dat iedere cultuur toch zijn eigen manier heeft om iets visueel weer te geven. Een getekende kat uit Afghanistan ziet er niet uit als een Vlaamse. Het verruimt mijn blik en ook die van de jongeren.

Je bent ook verbonden aan garage64 samen met filmmaker Fairuz Ghammam. Wat doen jullie?

Garage64 is vandaag een online portfolio. Vroeger was het de plek waar we woonden, een oude autostaanplaats met smeerput. Een ideale plaats om te verzamelen en te experimenteren.

Beiden houden we van tactiele media. We hebben een collectie drukpersen, projectors, camera’s waar we, als we tijd hebben, mee kunnen spelen. Het liefst zo traag mogelijk, ergens onbestemd op de grens van film en grafiek. Dit kan zich vertalen in een onprintbaar magazine, een riso animatie, een hand gezet verhaal, een roadmovie of een stapel druksels.

 

Wil je echt Minister van Onderwijs worden zoals je in je bio op garage64 zegt?

Ik zou het niet weigeren moest het mij gevraagd worden. Nu kan ik makkelijk een parlé beginnen over de kansen die er in het onderwijs liggen. En ook over de velen die tussen de mazen van het systeem vallen. Maar het zou al snel als verkiezingspraat klinken. Ik ben eerder een doener.

 

Wat mogen we nog van jou verwachten in de toekomst?

Bloednuchter is een fragment uit Bloedserieus, een bundel met korte verhalen, anekdotes én veel geklets rond de afbeelding en hoe we de wereld rondom ons representeren, met historische feiten, nieuwsflashes en YouTube video’s – op de grens van beeld consumptie en beeldcultuur. Het is bijna af. Op dit moment ben ik op zoek naar een uitgeverij of een manier om het te delen met de wereld. Hou jullie klaar!

 

Bloednuchter op Pulp deLuxe »
Profiel Maaike Beuten »

---