Irene Schiphorst studeerde in 2019 cum laude af op ArtEZ Zwolle voor de opleiding Comic Design. Samen met schrijfster en dichteres Will Kranendonk bracht ze de graphic novel Vis uit. Voor beide artiesten is dit hun debuut, dat vertelt over pakkende thema’s zoals eenzaamheid, mishandeling en ontluikende seksualiteit.

door Veerle Devos.

Dag Will en Irene. Proficiat met jullie mooie graphic novel. Hoe is jullie samenwerking tot stand gekomen? 

Will Kranendonk: “Tijdens Corona plaatste Irene een berichtje op Instagram. Ze zocht nieuwe stripmakers om mee samen te werken. Ik kende Irene haar werk een beetje, en had altijd al de droom om een graphic novel te maken, dus toen heb ik haar een berichtje gestuurd! Wat kan jij je nog herinneren van onze eerste afspraken, Irene? ”

Irene Schiphorst: “Exact dit, en op het moment dat we onze pitch klaar hadden liggen, klopte Menlu aan of we toevallig nog een project hadden liggen. Nou, toevallig wel dus!”

Hoe eenzaam je je ook kan voelen, je wordt altijd gedragen door je gemeenschap, de natuur, het leven zelf.

De thema’s van dit verhaal zijn vrij heftig: eenzaamheid, kindermishandeling, ontluikende tienerliefde. Hebben jullie dit verhaal gebaseerd op waargebeurde feiten?

Will : “Het boek is gedeeltelijk gebaseerd op ervaringen uit mijn eigen jeugd. Ik heb zelf als kind te maken gehad met (huiselijk) geweld. Ik werd erg gepest, niet door mijn naam, maar door mijn kleurrijke kleding en omdat ik bezig was met hekserij. Dat was heel onschuldig. Ik had vooral interesse in edelstenen en wierook. Dat zorgde ervoor dat kinderen uit mijn klas genoeg aanknopingspunten zagen om me te plagen en ik voelde me daardoor vaak eenzaam. Dit boek is eigenlijk een manier geweest om andere kinderen en jongeren te laten voelen dat ze niet alleen zijn.

Ik wil niet te veel spoilen, maar uiteindelijk vragen Vis en Peer om hulp. Dat was belangrijk voor mij, omdat ik op die manier liet zien dat je die eenzaamheid, in ieder geval gedeeltelijk, kan doorbreken door met iemand te praten over wat er thuis gebeurt.

Ik heb het scenario geschreven, maar Irene heeft met haar tekeningen het verhaal tot leven gebracht. Zonder haar invulling had ze niet kunnen bestaan.”

Irene: “Ik geloof dat elk mens in de kern dezelfde emoties ervaart. Hoewel ik zelf de specifieke situatie van Vis niet ken wanneer haar klasgenoten haar buitensluiten, ken ik wel de kern van eenzaamheid. Als een soort bakpapiertje leg ik dat gevoel onder de situatie en probeer zo de scène daarop te bouwen.”

 

Mag ik vragen welk doelpubliek jullie met deze graphic novel vooral voor ogen hebben?

Will : “Ik denk dat het boek geen specifieke doelgroep heeft, maar gelezen kan worden door mensen vanaf ongeveer tien jaar.”

Irene: “Er werd mij verteld dat het misschien toch een ‘meisjesboek’ is door iemand die het boek niet gelezen had, en ik geloofde dat bijna. Tot ik flink op mijn plaats werd gezet, toen ik een jongen van acht jaar gebiologeerd het verhaal zag lezen. Strips hebben nu eenmaal een magnetische aantrekkingskracht op jong en oud!”

Ik veronderstel dat jullie toch ook heel wat onderzoekswerk hebben moeten doen om een correct verhaal neer te pennen?

Will : “Omdat het gedeeltelijk gebaseerd is op mijn eigen ervaringen, heb ik het scenario vooral intuïtief geschreven.”

Irene: “Ik zou zeggen dat negentig procent intuïtief is, van bijvoorbeeld de visgraatvloer in een modern huis tot de broodtrommel met een bruin broodje erin. De laatste tien procent zijn keuzes die wat bewuster gemaakt moeten worden, zoals dat kinderen tegenwoordig een digitaal schoolbord hebben, en misschien hun mobiel als wekker gebruiken. Je put nu eenmaal uit levenservaring maar soms is je levenservaring wat gedateerd (lacht).”

 

Je voelt dat het realistische verhaal wel verweven is met magische elementen. Klopt dit?

Will : “Ja, ik heb dit bewust gedaan zodat het verhaal niet te zwaar werd, en om ervoor te zorgen dat er een zachte kracht is die Vis en Peer helpt, zonder dat ze dat misschien door hebben. Ik geloof wel dat er in het leven stille krachten zijn die je de weg wijzen, en dat heb ik ook in het scenario willen verwerken.”

De namen van de hoofdpersonages, Vis en Peer, vallen uiteraard op. Waarom kozen jullie deze bijzondere namen?

Will : “Ik heb ooit op school gezeten met iemand die zichzelf Peer noemde, en dat is me altijd bijgebleven. Vis is als naam uit een ander verhaal voortgekomen. Ik denk dat personages met bijzondere namen je beter bijblijven, vandaar dat ik mijn personages graag op die manier neerzet. De manier waarop vissen steeds terugkomen in het werk zijn helemaal Irene haar verdiensten. Zij heeft vis als naam extra betekenis gegeven.”

Irene: “Klopt! Het verhaal begint met de reden waarom Vis zo heet, door middel van een echte vis die haar moeder zag. Toen het scenario nog niet compleet was, had ik sterk het idee dat deze vis een grotere rol zou spelen dan hij uiteindelijk kreeg. Ik heb dat idee denk ik onbewust vastgehouden en er een van de magische elementen van gemaakt. Was het de boom die de meiden zich beter lieten voelen? Was het de vis? Who knows!”

Vis voelt zich eenzaam en vindt een luisterend oor bij een pratende boom. Heeft deze boom een speciale betekenis voor jullie?

Will : “Ik klom als kind vaak in een boom in het park. Het voelde voor mij logisch dat er in dit verhaal ook een boom voorkwam. In mijn jeugd praatte de boom natuurlijk niet tegen me, maar het gaf me wel steun en het gevoel dat ik altijd naar die plek kon terugkeren, hoe mijn dag ook geweest was.
In het verhaal is de boom de vertolking van die stille kracht waar ik het eerder over had. Hoe eenzaam je je ook kan voelen, je wordt altijd gedragen door je gemeenschap, de natuur, het leven zelf. Dat is in ieder geval hoe ik ernaar kijk.”

 

Naast het kleurgebruik met warme herfsttinten valt ook de kadrering van de tekeningen op. Soms worden er gewone kaders gebruikt, dan krijg je weer een tekening over een volledige pagina, dan weer vallen de kaders weg. Zit hier een zekere betekenis achter?

Irene: “Ik zag het voor het eerst bewust in het boek Laura Dean keeps breaking up with me, en vond het een geweldig beeld. Ook heb ik het gevoel dat panels interessant en origineel moeten zijn. De tegenhanger daarvan is dat ik een ongeduldige tekenaar ben en dus niet veel aan arcering of detailwerk doe. Door bij momenten buiten de kaders te breken, geeft me dat meer ruimte om op elke pagina verschillende frisse invalshoeken te kunnen zetten. De dynamiek zit dus niet alleen in de inhoud van de panels, maar ook in de panels zelf. Daarnaast hou ik heel veel van kleur. Het liefst gebruik ik het overal en altijd. Dat heb ik dan ook gedaan in Vis.”

Liggen er nog creatieve plannen voor jullie in het verschiet?

Will : “Ik schrijf aan een nieuwe roman, en ik hoop stiekem dat Irene en ik samen nog een ander boek gaan maken!”

Irene: “Het lijkt me zeker leuk nog een boek met Will te maken, de samenwerking was super fijn! Voor nu schrijf ik aan een eigen scenario, omdat ik ook wil proeven hoe het is om een boek te maken gebaseerd op een eigen verhaal. ”

Een dikke dikke dank je wel voor jullie tijd!
Vis telt 168 pagina’s en is verschenen bij Menlu.

Bestel Vis »
Website Irene Schiphorst »

---