De laatste hoofdgast van Zine Happening is het uitsluitend vrouwelijk stripcollectief La Bûche uit Franstalig Zwitserland. Wij kennen Zwitserland vooral van skivakanties en diverse bankinstellingen, maar er is ook een bloeiende stripscène, verdeeld over de vele taalgebieden. Wat er zich op stripgebied in Romandië afspeelt kom je komend weekend te weten in een grote overzichtsexpo in de Kunsthal, met op zaterdag ook nog een lezing.
door Bruno Willaert
Wat moeten we weten over La Bûche?
La Bûche is de naam van een collectief van meer dan honderd vrouwelijke striptekenaars, allemaal of gevestigd in het Franse deel van Zwitserland of er een sterke band mee hebben. Het werd in 2015 opgericht door twee tekenaars, Fanny Vaucher en Jenay Loetscher, vanuit het besef dat de stripindustrie nog steeds sterk door mannen werd beheerst. Door anderen onder een collectieve naam te ontmoeten, leken de mogelijkheden om elkaar te steunen, informatie over te brengen of vaardigheden te leren frequenter. Door met elkaar in contact te komen via dat netwerk kunnen we deelnemen aan complexe en interessante projecten (zoals residenties, exposities, festivals) en ons werk als groep en als individu promoten. We maken één publicatie per jaar, waarvan de laatste editie (#7) verscheen tijdens BD-Fil 2022.
Zwitserland heeft niet alleen een heuse stripscène, maar zelfs meerdere per taalgebied.
Is een dergelijk concept vandaag de dag nog steeds noodzakelijk om je als vrouwelijke striptekenaar in Zwitserland te kunnen onderscheiden?
We zouden het niet zozeer als een noodzaak omschrijven, als wel als een kans om zich op een verkennend terrein te begeven. Het collectief is een veilige plek om uit te wisselen, over onze technieken te praten en een platform te ontwikkelen om onze kunst te presenteren.
Hoe wordt de thema’s van de nummers doorgaand gekozen?
De verschillende verhalen die verteld worden in La Bûche komen voort uit de visie van de kunstenaars op sterke maatschappelijke kwesties, zoals feminisme en milieuzaken. De mogelijke onderwerpen worden in een collectieve vergadering besproken en gekozen, afhankelijk van de meerderheid die erin geïnteresseerd is. Een thema kan ook worden gekozen naar aanleiding van een bepaalde gebeurtenis, zoals bijvoorbeeld Les Voix, een verhaal dat is gemaakt naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van vrouwenstemrecht in Zwitserland.
Hoe selecteren jullie tekenaars voor een nieuwe nummer? Lanceren jullie een Open Call of contacteren jullie gericht tekenaars om iets te maken voor La Bûche?
In het begin van het collectief speelde de zoektocht naar nieuwe tekenaars een belangrijke rol bij de uitbreiding van het netwerk van vrouwelijke striptekenaars. Nu La Bûche beter bekend is bij het grote publiek, bieden nieuwe tekenaars zich regelmatig spontaan aan om een bijdrage te leveren. Elke nieuwe publicatie wordt dus uitgewerkt in een evenwichtsoefening tussen nieuwe en oude medewerkers, met bijzondere aandacht voor de verschillende stijlen en gebruikte media. Dit resulteert in een wachtlijst, die het mogelijk maakt om de informatie van elke kunstenaar te bewaren.
De jaarlijkse “klassieker” brengt zeventien nieuwe auteurs samen en heeft geen thema, in tegenstelling tot de speciale edities die wel thema’s hebben, maar voornamelijk auteurs samenbrengen die al eerder aan La Bûche hebben deelgenomen (en niet noodzakelijk zeventien). Sommige Bûcheuses (naam voor de kunstenaars die deel uitmaken van het collectief) maken in die zin regelmatig deel uit van het creatieve proces van het fanzine. Anderen hebben een enkele keer gepubliceerd. Elk fanzine is een gelegenheid voor kunstenaars om elkaar te ontmoeten en samen te werken, afhankelijk van de interesse en praktische mogelijkheden (andere banen, persoonlijk leven enz.) van elk van hen.
Welke uitdagingen zijn jullie tegengekomen bij het samenwerken als collectief?
Zoveel verschillende persoonlijkheden samenbrengen rond een gemeenschappelijk project kan een complex werk zijn. Er is geen enkele persoon of groep die het laatste woord heeft in de discussie. Dit is wat La Bûche zo uniek maakt omdat deze manier van werken iedereen in staat stelt betrokken te raken bij/het voortouw te nemen in projecten die hen stimuleren.
We krijgen ook veel interessante aanbiedingen (samenwerkingen, festivals, evenementen) en het is soms moeilijk om een keuze te maken!
Is er een heuse Zwitserse stripscène? Welke namen van Zwitserse striptekenaars moeten we in de gaten houden?
Wij denken dat Zwitserland niet alleen een heuse stripscène heeft, maar zelfs meerdere per taalgebied! Zwitsers, Duits, en Italiaans sprekende tekenaars zijn zeer actief op dit gebied, ook al zijn de uitwisselingen nogal moeilijk te onderhouden vanwege de taalbarrière. Deze verscheidenheid aan talen en media lijkt ons een van de sterke punten van de Zwitserse scene. Omdat La Bûche een unieke etalage is voor Zwitserse tekenaars en striptekenaars, zouden we willen antwoorden dat u ze allemaal moet volgen, of ze nu al een werk hebben gepubliceerd of niet. Blijf op de hoogte!
Besteedt de Zwitserse overheid aandacht aan de lokale scene? Worden jullie gesubsidieerd?
Op nationaal niveau geeft Pro Helvetia al vier jaar subsidies aan individuele striptekenaars. De organisatie steunt ook de promotie van de stripscène, op nationaal en internationaal niveau. Zo kunnen we deelnemen aan evenementen zoals Zine Happening en La Bûche promoten buiten de Zwitserse grenzen. We kunnen ook de cultuurfondsen van Franstalige steden vermelden en enkele privé organisaties, zoals Pour-cent Culturel Migros, Loterie Romande en Fondation Michalski, die ook artistieke projecten steunen.
Beurzen of residenties kunnen ook worden aangeboden door de kantons of steden aan de kunstenaars die er wonen, maar dat varieert nogal.
Op Zine Happening zijn jullie een van de hoofdgasten dit jaar met een expo en een lezing. Wat kunnen we meer specifiek verwachten?
Een creatieve en frisse kijk op de huidige wereld, gesteld door geëngageerde en unieke kunstenaars. Wat de expo betreft, zal er een chronologische beschrijving zijn van wat er sinds 2015 voor La Bûche is verwezenlijkt, voornamelijk gericht op de publicaties die we hebben gemaakt.
Tijdens Zine Happening op 20 en 21 mei exposeert La Bûche in de Kunsthal Gent. Op zaterdag hebben ze om 14u een talk in de cinemazaal.
Check onze website voor last minute wijzigingen.
Website La Bûche »
La Bûche op Instagram »
