Van vrijdag 17 tot zondag 19 november strijkt Grafixx voor een elfde keer neer in De Studio. Twee weken geleden gaven we al het woord aan een van de exposanten, DoubleBob. Nu valt de beurt echter aan niemand minder dan Ephameron, een van de originele bezielers van het festival. Op het moment dat we haar opbelden, werden de brochures juist geleverd. Gelukkig kon ze in haar drukke schema toch nog tijd vrijmaken voor een kort, maar interessant gesprek.

door Lisa Van der Auwera

Het thema van deze editie is wrijving. Hoe vertaalt dit zich in het programma?

Een overkoepelend festivalthema is eigenlijk iets wat we pas sinds de feesteditie van vorig jaar hebben ingevoerd. Deze vraag kwam deels van de kunstenaars zelf. Het kan namelijk een anker bieden om verder mee aan de slag te gaan. Ik vind het wel fijn om kunstenaars een richting te geven en ze vervolgens hierin volledig vrij te laten. Het thema wrijving is bovendien breed op te vatten. Je kan het bijvoorbeeld hebben over politieke wrijving, maar ook over een persoonlijk conflict. Voorts zijn spanningen grafisch interessant: denk maar aan het contrast tussen licht en donker, hard en zacht,…

We geven graag een podium aan innoverende stemmen die het medium willen opentrekken.

Of wrijving tussen verschillende disciplines? Grafixx biedt naast tentoonstellingen, workshops, een zine fest en lezingen ook animatiescreenings en performances. Het artistiek experiment staat hierbij altijd voorop.

We beperken ons inderdaad niet tot één medium en zoeken graag de grenzen op tussen de verschillende kunsttakken. Ik persoonlijk ben, zeker als curator, altijd op zoek naar zaken die me kunnen verrassen. In die zin geven we graag een podium aan innoverende stemmen die het medium willen opentrekken.

Een groot voordeel hierin is dat we nu een vzw zijn en nieuw talent aan bod kunnen laten komen zonder dat we hieruit winst moeten maken. Zo nemen we bijvoorbeeld geen commissie van de verkopers en vragen we geen standgeld. Alle centjes druipen dus met andere woorden naar de auteur en de uitgever, of dat is althans het uitgangspunt. Sinds kort geven we ook eigen publicaties uit, waarvan het geld rechtstreeks doorstroomt naar nieuwe boekjes. Deze houden we bewust laag in prijs, zodat ze toegankelijk blijven voor het publiek.

 

Dat we geen bedrijf zijn en niet in commerciële termen hoeven te denken is een medaille met twee kanten. In de reguliere boekhandels is er doorgaans weinig plaats voor alternatieve publicaties, wat dan wel weer betekent dat het festival voor kleine, experimentele uitgevers een grote afzetmarkt is. De grote keerzijde is dat we niet zonder steun kunnen bestaan.

Sinds dit jaar behoren jullie inderdaad – samen met Stripgids – tot de acht literaire organisaties die structurele steun krijgen van Literatuur Vlaanderen. Hiervoor was er de samenwerking met De Studio.

We hebben effectief heel veel geluk gehad dat De Studio ons tien jaar lang gedragen heeft. Hoewel er nu geen financiële injectie meer nodig is, blijft de productionele steun niet te miskennen. Zo moeten we bijvoorbeeld geen zaalhuur betalen en krijgen we technische hulp. Het blijft dus nog steeds een echte samenwerking. En we zijn blij dat een deel van hun begroting nu kan vrijgemaakt worden voor nieuwe projecten.

 

Mijn persoonlijke hoogtepunt op Grafixx is telkens opnieuw het zine fest. Voor de eerste keer hebben jullie hiervoor een open call gedaan. Hoe verliep de selectie?

Het aantal inzendingen was gigantisch en hierdoor hebben we nieuwe artiesten ontdekt die we voorheen – via bijvoorbeeld Instagram – nog niet waren tegengekomen. Bij de selectie hebben we geprobeerd een balans te houden tussen zowel nationaal als internationaal talent. Omdat het festival het best gekend is in Vlaanderen, kregen we uiteraard de meeste inzendingen uit deze regio. Toch zijn we er denk ik in geslaagd om de eindselectie divers genoeg te houden.

Een groot verschil met andere illustratiefestivals is dat we echt inzetten op publicaties en niet zozeer op postkaartjes, posters, stickers of andere vormen van merchandise. Hiermee willen we artiesten aanmoedigen om zoveel mogelijk te publiceren – niet alleen via een uitgever maar ook in zelfbeheer.

… of je spoort individuen aan om zich aan te sluiten bij een collectief.

Absoluut. Ook dat is iets dat ik zoveel mogelijk probeer aan te moedigen. Als ik van verschillende personen weet dat ze elkaar kennen, stel ik hen voor om samen boekjes in te sturen.

 

Naast het zine fest zijn er ook de tentoonstellingen. Ikzelf ben heel benieuwd naar het werk van Sophie Artz, die werd uitgenodigd voor een residentie van een maand. Naar wiens werk kijk jij het meeste uit?

Ik kijk persoonlijk uit naar Younsik Woo uit Zuid-Korea. Zij maakte dit jaar een van de publicaties voor onze imprint Sporen. Daarnaast is er de Spaanse Marià Medem, wiens naam je ook tussen de lezingen terugvindt. Zij brengt bestaand werk mee van een boek dat recent in het Frans is verschenen. Doorgaans maakt ze digitaal werk, maar toch ben ik benieuwd hoe haar illustraties er uitvergroot in print zullen uitzien, ver weg van het scherm. Of Antoine Cossé, zijn vlotte tekenstijl doet me uitkijken naar de originele tekeningen.

 

We bewaren het beste voor het laatste. Voor de lezingen heb je twee grote kleppers aan de haak kunnen slaan: Chris Ware en Lorenzo Mattoti.

Dat zijn gesprekken die al zo’n tien jaar lopen. Fantastisch ook dat Yann Kebi last minute heeft toegezegd. De vliegtuigtickets voor Chris Ware hadden we eigenlijk al geboekt in 2020, maar toen kwam Covid-19 op de proppen. Tijdens de vorige editie wilden we op veilig spelen en kozen we bijgevolg voor een Europese line-up. Dat is nu wel anders. Bovendien besloten we dit jaar om de affiche apart te drukken van de brochure, waardoor er meer ruimte vrijkwam om het programma helemaal op punt te zetten.

 

Tijdens de coronacrisis verscheen de Grafixx Podcast en vervolgens zag ook het radioprogramma Grafixx House Call het licht, waarbij je artiesten van over heel de wereld interviewt. Op welke manier verhouden deze activiteiten zich tot het festival?

Voor de podcast nodigden we artiesten uit die in het verleden de festivalrevue al eens zijn gepasseerd. Bij het radioprogramma gebeurt het soms andersom. We nemen de lezingen tijdens het festival doorgaans niet op omdat we het live aspect willen behouden. Daarom is het fijn om naast de fysieke evenementen iets aan te kunnen bieden dat mensen op hun gemak beluisteren – tijdens het tekenen bijvoorbeeld – om vervolgens geïnspireerd door te raken.

(lees verder onder de afbeelding)

Tot slot: welke artiesten zou je graag nog naar Antwerpen willen brengen?

Ik denk dat ik de voorbije jaren veel namen op mijn droomlijstje heb kunnen afvinken. Uiteraard zijn we al een beetje in de weer met de curatie van volgend jaar, maar waarschijnlijk is het geen goed idee om nu al reclame te maken voor iets dat nog niet vaststaat.

Onze voornaamste focus is om internationaal te blijven groeien en lijntjes uit te gooien naar andere werelddelen dan Europa en Noord-Amerika. Wat gebeurt er bijvoorbeeld in Zuid-Amerika en Afrika? Hoe kunnen we de talenten van ginds ook hier zichtbaar maken en in welke mate kunnen we die diversiteit verder openplooien? Er is nog veel ruimte vrij onder de grote paraplu die beeldverhaal is.

 

Grafixx vindt plaats van 17 tot 19 november in De Studio te Antwerpen.

Met o.a.: Sassafras De Bruyn (BE), Antoine Cossé (FR), María Medem (ES), Chris Ware (US), Sophie Artz (DE), Lorenzo Mattotti (IT), Younsik Woo (KR), Yann Kebbi (FR), Chiara Lammens (BE), Aniss El Hamouri (MA/BE), Sietske Van Aerde (BE), Doublebob (FR), Yingda Dong (CH), Frankie (BE), Melvin x Rekker (BE), Wouter Van Rymenant (BE), Yassine De Vos (FR), Jasper Nollet (BE), Sirien Salameh (BE), Maryse De Bruyn (BE), Liselore Baerts (BE), Boycott (NL), Bries (BE), Enter Press Collective (IT), Fotokino (FR), Frémok (BE), Jumbo Press (ES), Risiko Press (BE), Squash (DE), Zine Coop (HK),…

Website Grafixx »

---