Bijzondere boeken verdienen altijd een beetje meer aandacht, dus zeker ook de graphic novel Gilgamesh dat een samenwerking is tussen maar liefst vier tekenaars. Dennis Marien en Cecilia Valagussa hadden eerder al samengewerkt aan de kortstrips Diane en Pillars op Pulp deLuxe. Zij kregen voor dit boek versterking van de Franse tekenaars Marie-Brune de Chassey en Adley. Het eindresultaat is een prachtig boek over de mythe van Gilgamesh waaruit je met The Flood reeds een voorsmaakje kon lezen op Pulp deLuxe.

door Bruno Willaert.

Dennis en Cecilia kennen de lezers reeds van vorige verhoren. Adley en Marie-Brune, wat moet de lezer weten over jullie?
Audrey Carpentier (Adley): “Ik ben een Franse illustrator en stripauteur. Ik werk in Rijsel (Noord-Frankrijk) onder het pseudoniem Adley. Ik teken veel dingen die te maken hebben met natuur, milieu en ecologie, ook veel vrouwen. Ik onderzoek mijn innerlijke, mijn ontroerende perceptie van de werkelijkheid in mijn verhalen in vraag stellend met een zachte, grafische lijn. Ik publiceer ook in eigen beheer met Spectre éditions, een zeefdrukcollectief met Félix Bisiaux.”

Marie-Brune de Chassey: “Ik ben een Franse illustrator en animator, gevestigd in Brussel, België. Ik word aangetrokken door strakke en zachte ontwerpen, poëtische omgevingen, diep menselijke karakters, verhalen en geschiedenis. Het is heel belangrijk voor mij om de gemoedstoestand van mijn personage over te brengen zonder het gebruik van woorden, en om ze zo divers en kleurrijk te vertegenwoordigen als de wereld zou moeten zijn.”

Het resultaat is zeer rijk en vrolijk chaotisch.

Met zijn vieren brengen jullie jullie eigen versie van de mythe van Gilgamesh. Vanwaar komt jullie fascinatie voor deze mythische figuur?
Dennis Marien: “We houden allemaal van mythes en sprookjes, maar Gilgamesh was voor mij een persoonlijke passie. Ik kende het epos van een BBC4 in our time podcast, en het was vooral de bizarre verhaallijn en het feit dat het zo’n oud verhaal was dat me aansprak.”

(lees verder onder de afbeelding)

De interessantste twist van het boek is dat Gilgamesh in jullie boek een vrouw is.
Dennis: “Buiten mezelf zijn het allemaal vrouwelijke auteurs, en we hadden genoeg van de resem mannelijke helden. Zeker wat strips betreft zitten we nog in een heel chauvinistisch wereldje. We schrijven voor latere generaties, dus het was hoog tijd om een echt klassiek epos onder handen te nemen.”

Het ganse verhaal kan je in tekstvorm al lezen voor je aan jullie strip begint, een recept dat al eerder gedaan is bij Maelstrom van Céline Hudreaux. Hebben jullie geen schrik dat de lezer zich daardoor een beetje minder gaat inleven in de strip?
Dennis: “Het was eerder andersom. We waren bang dat de lezers het verhaal niet konden volgen met enkel de beelden. We hebben ook niet alles uitgeschreven. De tekst in het begin was de basis die we allemaal hebben gebruikt om onze eigen draai te geven aan het scenario. Ons vertrekpunt, zeg maar. ”

 

Het mag gezegd: sommige spreads zijn pareltjes om naar te kijken. Cecilia, had je redelijk wat vrijheid om je pagina’s uit te werken?
Cecilia Valagussa: “Ja, artistieke vrijheid was een van de voorwaarden van het project. Vanaf het lezen van het verhaal moesten er veel conceptuele en visuele ideeën worden gezocht, aangezien we een episch gedicht van de Sumeriërs, het eerste dat op kleitabletten in spijkerschrift werd uitgeschreven, in een graphic novel zouden omzetten. Ik heb verschillende symbolen en afbeeldingen van Sumerische en Assyrisch-Babylonische artefacten bekeken en opnieuw ontworpen, voornamelijk beeldjes of bas-reliëfs, waardoor ik waarschijnlijk zeer duidelijke schaduwen heb getekend. Van grote inspiratie was de Standaard van Ur die je hieronder kan zien.

(lees verder onder de afbeelding)

Het proces is ook heel open geweest. Aangezien we elkaar niet allemaal kenden, organiseerden we vooraf een eerste ontmoeting in Lille in persoon (gelukkig was het begin 2019) waarbij we over het verhaal spraken en wat de favoriete delen van elk waren. We legden ook de weinige regels vast waar iedereen zich moest aan houden. Het hoofdpersonage Gilgamesh is een koningin, geen teksten maar alleen tekeningen, A4-formaat en alles moest in zwart-wit getekend worden. De keuze over de kleuren zou pas later plaatsvinden. Iedereen tekende dus zijn/haar eigen versie van de personages en daarna, in de volgende vergaderingen op afstand, definieerden we de karaktereigenschappen en hun gemeenschappelijke kenmerken.

Op dit punt waren we klaar om van start te gaan. We gaven onszelf een paar maanden waarin iedereen de tijd en de vrijheid had die nodig was om zijn deel te voltooien.

Toen de pdf eenmaal was samengesteld, gingen we terug naar de tekst. We haalden de ontbrekende delen boven en verdeelden ze onder elkaar. We besloten ook om op een andere manier aan het verhaal van de zondvloed en aan de dood van Gilgamesh te werken, door onze stijlen te combineren tot één stijl. Deze keuze is logisch, aangezien de zondvloed een verhaal in het verhaal is en de dood van Gilgamesh het steunpunt van het verhaal is.

 

Ik moet toegeven dat het niet altijd even gemakkelijk was om het te managen, maar dit horizontale creatieproces, dat geen enkele tussenkomst of oplegging van de uitgever zag (hoewel Dennis beide functies bekleedde), leidde ons tot de creatie van dit zeer speciale project, waarin vrijheid – zoals je zeker hebt gemerkt – centraal stond en ik denk dat het beste gevoel is die een boek kan geven.”

Het hoofdstuk The Flood dat we voor de zomer nog publiceerden op Pulp deLuxe is een collab van jullie vier. Hoe zijn jullie daar te werk gedaan?
Marie-Brune: “Ik denk dat we allemaal blij waren om te zien hoe vlot het voor ons ging bij The Flood. We kozen allemaal vrij snel onze rol, en het voelde heel natuurlijk om op de pagina’s op te bouwen als ze rondgingen. Het resultaat is zeer rijk en vrolijk chaotisch, wat zowel dit eeuwenoude verhaal als onze samenwerking goed weerspiegelt!”

Adley: “We hebben veel besproken over hoe we gezamenlijk aan die pagina’s kunnen werken. We dachten dat het interessant zou zijn om de stijl en vrijheid van elk te behouden en om het samen te laten werken, dus kozen we elk een onderdeel om te tekenen: landschappen, kaders, personages en dieren. Dennis maakte een storyboard dat de structuur was die ons leidde. Dus alle delen van de afbeelding werden afzonderlijk gemaakt en samengevoegd om de laatste pagina’s te maken.”

 

Gilgamesh is een samenwerking tussen Editions Vite en Obriart Editions. In de inleiding staat dat het om een carte blanche gaat waarbij het vertrouwen in de auteurs centraal staat. Was dit niet mogelijk geweest bij een andere uitgever?
Dennis: “Waarschijnlijk wel, maar we willen zelf de controle bewaren over het boek, van a tot z. Het is een project dat wild is, vol artistieke vrijheid. We hebben geen advies nodig van een uitgever, het zou enkel een belemmering zijn geweest. Bovendien kregen we een subsidie, waardoor we onszelf konden betalen, met een echt contract dat we zelf hebben opgesteld. Al bij al verdienen we hier meer aan dan bij een gerenommeerde uitgever.”

Waar is jullie boek momenteel verkrijgbaar?
Dennis: “Bij Multi BD en Sterput in Brussel, en natuurlijk ook via de webshop.”

 

Gilgamesh telt 160 pagina’s en is verschenen bij Editions Vite en Obriart Editions.

Bestel Gilgamesh »

---